Zmiany w rentach wdowich – co wprowadzi nowy projekt ustawy?

Renta wdowia zyska zupełnie nowe zasady przyznawania i wypłat. Dowiedz się, jakie zmiany przewiduje nowy projekt ustawy i jak wpłynie to na twoje możliwości.

Co wprowadzi projekt ustawy o rentach wdowich?

Projekt ustawy o rentach wdowich, który wchodzi w życie 1 stycznia 2025 roku, wprowadza istotne zmiany w systemie świadczeń emerytalno-rentowych w Polsce, kierując wsparcie finansowe do wdów i wdowców. Najważniejszym elementem ustawy jest stworzenie nowego mechanizmu łączenia świadczeń, który zastępuje dotychczasowy obowiązek wyboru między własną emeryturą a rentą rodzinną.

Kluczowe założenia projektu obejmują:

  • Możliwość łączenia świadczeń: Osoby uprawnione do emerytury własnej oraz renty rodzinnej będą mogły zachować 100% jednego z tych świadczeń i jednocześnie otrzymać dodatkowe środki z drugiego świadczenia. W latach 2025–2026 będzie to 15% wartości drugiego świadczenia, a od 2027 roku – 25%.

  • Eliminację wyboru między świadczeniami: Dotychczas wdowy i wdowcy musieli decydować, które świadczenie jest dla nich bardziej opłacalne, co często ograniczało ich dochody. Nowe przepisy eliminują ten dylemat, zapewniając większą stabilność finansową.

  • Włączenie osób owdowiałych wcześniej: Prawo do renty wdowiej przysługuje również osobom, które straciły małżonka wiele lat temu, o ile spełniają kryteria dotyczące wieku, braku nowego małżeństwa oraz prawa do świadczeń.

  • Limit wysokości świadczeń: Suma świadczeń w zbiegu nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. W 2025 roku prognozowana wartość tego limitu wyniesie około 5400 zł brutto.

  • Uproszczone zasady wnioskowania: Wprowadzenie formularza ERWD i możliwość składania wniosków elektronicznie przez platformę PUE ZUS znacząco ułatwi proces aplikacji.

  • Wsparcie dla systemu rodzinnego: Osoby, które pozostają w związkach formalnych do dnia śmierci małżonka, zyskają lepszą ochronę finansową, eliminując ryzyko ubóstwa po utracie współmałżonka.

Jakie korzyści przyniosą nowe przepisy?

Wprowadzenie renty wdowiej zapewni liczne korzyści zarówno dla osób uprawnionych, jak i dla systemu emerytalnego w Polsce. Do najważniejszych korzyści należą:

  • Wyższe dochody dla wdów i wdowców: Możliwość łączenia świadczeń sprawia, że osoby starsze nie będą zmuszone rezygnować z własnej emerytury na rzecz renty rodzinnej lub odwrotnie. Wzrost dochodów poprawi jakość życia wielu seniorów, szczególnie tych, którzy dotąd korzystali z niższych świadczeń.

  • Zwiększenie stabilności finansowej: Utrzymanie emerytury własnej i dodanie części renty rodzinnej pozwala osobom owdowiałym lepiej zarządzać budżetem domowym, szczególnie w obliczu rosnących kosztów życia.

  • Wsparcie dla osób owdowiałych wcześniej: Nowe przepisy umożliwią korzystanie z renty wdowiej także tym, którzy stracili małżonka przed wejściem w życie ustawy, pod warunkiem spełnienia wymogów.

  • Redukcja ubóstwa wśród seniorów: Renta wdowia pomoże zmniejszyć liczbę osób starszych zagrożonych ubóstwem. Według danych, obecnie co piąta osoba powyżej 65. roku życia w Polsce jest zagrożona ubóstwem – nowe świadczenie może znacząco poprawić tę sytuację.

  • Uproszczenie procedur: Zautomatyzowane procesy w ZUS i możliwość składania wniosków online przyspieszą przyznawanie świadczeń, ograniczając biurokrację.

  • Rozwiązanie długoterminowe: Wzrost wskaźnika dodatkowego świadczenia z 15% do 25% w 2027 roku zapewni długofalową poprawę sytuacji finansowej wdów i wdowców.

Renta wdowia to także wyraz sprawiedliwości społecznej, pozwalając osobom, które przez lata współtworzyły majątek rodzinny, korzystać z dodatkowego wsparcia po utracie współmałżonka. Dzięki nowym zasadom wdowy i wdowcy zyskają większą niezależność finansową oraz lepszą ochronę w systemie emerytalnym.

Kiedy ustawa wejdzie w życie?

Ustawa o rentach wdowich wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku, jednak pierwsze wypłaty świadczenia rozpoczną się od 1 lipca 2025 roku.

Od początku 2025 roku osoby uprawnione będą mogły składać wnioski o przyznanie renty wdowiej, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz inne instytucje emerytalno-rentowe rozpoczną ich rozpatrywanie. Wnioski złożone do końca czerwca 2025 roku umożliwią uzyskanie świadczenia od momentu rozpoczęcia wypłat, czyli od 1 lipca. Wnioski składane później będą skutkowały wypłatą renty od miesiąca ich rozpatrzenia, bez wyrównania za wcześniejsze miesiące.

Przewidziane półroczne vacatio legis od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 roku ma na celu umożliwienie ZUS i innym instytucjom dostosowania systemów, przygotowanie infrastruktury oraz przeprowadzenie kampanii informacyjnej dla uprawnionych. Dzięki temu osoby uprawnione będą miały czas na zgromadzenie dokumentów i złożenie wniosku, a organy wypłacające świadczenia będą gotowe do realizacji wypłat zgodnie z nowymi przepisami.

Podsumowując, ustawa formalnie zaczyna obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku, ale prawo do wypłaty świadczeń przysługuje od 1 lipca 2025 roku, co daje czas na przygotowanie zarówno dla osób ubiegających się, jak i dla instytucji odpowiedzialnych za realizację nowych zasad.