Babka ziemniaczana, znana także jako babka kartoflana, to jeden z kulinarnych symboli Podlasia. To proste, a jednocześnie niezwykle sycące danie od pokoleń gości na stołach mieszkańców tego regionu. Sekret jej smaku tkwi w idealnym połączeniu tartych ziemniaków, chrupiącego boczku i aromatycznej cebuli, a także w pieczeniu do uzyskania perfekcyjnej, złocistej skórki. Jak zrobić tradycyjną babkę ziemniaczaną i z czym najlepiej ją podawać? Oto wszystko, co musisz wiedzieć o tej regionalnej potrawie.
- Przepis na tradycyjną babkę ziemniaczaną z Podlasia
- Jakie ziemniaki najlepiej nadają się do babki kartoflanej?
- Z czym podawać babkę ziemniaczaną, aby smakowała jeszcze lepiej?
Przepis na tradycyjną babkę ziemniaczaną z Podlasia
Babka ziemniaczana to prawdziwy skarb podlaskiej kuchni, danie proste, a jednocześnie niezwykle sycące i pełne domowego ciepła. Przyrządzana głównie ze startych ziemniaków, z dodatkiem boczku, cebuli i przypraw, tworzy złocistą, chrupiącą skórkę, a jej wnętrze pozostaje miękkie i soczyste. To świetna opcja zarówno na codzienny obiad, jak i na wyjątkowe okazje, gdy chcesz poczęstować rodzinę czymś tradycyjnym i autentycznym.
Babka ziemniaczana najlepiej smakuje w chłodniejsze dni – doskonale rozgrzewa i syci. To danie idealne dla miłośników ziemniaczanych przysmaków i prostej, wiejskiej kuchni. Podawana z kwaśną śmietaną lub domowym sosem grzybowym nabiera jeszcze bardziej wyrazistego smaku.
Porcja: dla 4-6 osób
Czas przygotowania: ok. 30 minut + 90 minut pieczenia
Składniki:
- 1,5 kg ziemniaków (najlepiej mączystych, np. odmiana Bryza lub Irga)
- 2 duże cebule
- 250 g wędzonego boczku
- 2 jajka
- 3 łyżki mąki pszennej lub ziemniaczanej
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka pieprzu
- 1/2 łyżeczki majeranku (opcjonalnie)
- 1/2 łyżeczki czosnku granulowanego
- 1 łyżka masła do natłuszczenia formy
Przygotowanie babki kartoflanej:
-
Przygotowanie składników
Obierz ziemniaki i cebulę, a następnie zetrzyj je na drobnej tarce (tak jak na placki ziemniaczane). Jeśli masz malakser z tarczą do ziemniaków, śmiało go użyj – ułatwi to pracę. Po starciu odciśnij nadmiar płynu, ale nie wyrzucaj go od razu – na dnie może osadzić się skrobia, którą warto dodać z powrotem do masy. -
Przygotowanie boczku
Boczek pokrój w drobną kostkę i podsmaż na patelni na średnim ogniu, aż wytopi się tłuszcz i kawałki staną się chrupiące. Jeśli boczek jest chudy, możesz dodać łyżkę smalcu lub oleju, aby wzbogacić smak babki. -
Łączenie składników
Do dużej miski przełóż starte i odciśnięte ziemniaki, dodaj podsmażony boczek wraz z wytopionym tłuszczem, posiekaną drobno cebulę, jajka, mąkę, sól, pieprz, majeranek i czosnek granulowany. Całość dokładnie wymieszaj, aż powstanie jednolita masa. -
Pieczenie
Formę do pieczenia (najlepiej keksówkę lub żaroodporne naczynie) wysmaruj masłem i przełóż do niej ziemniaczaną masę. Wyrównaj wierzch łyżką. Piecz w nagrzanym piekarniku do 180°C (grzanie góra-dół) przez 90 minut. Po około godzinie warto sprawdzić, czy babka się nie przypieka – jeśli wierzch zbyt mocno się rumieni, możesz przykryć ją folią aluminiową. -
Podanie
Po upieczeniu babkę warto odstawić na 10-15 minut, aby łatwiej się kroiła. Możesz podawać ją na ciepło lub zimno – świetnie smakuje zarówno od razu po upieczeniu, jak i następnego dnia, odsmażana na patelni na złoty kolor.
Jakie ziemniaki najlepiej nadają się do babki kartoflanej?
Sekret dobrej babki ziemniaczanej tkwi w odpowiednim rodzaju ziemniaków. Nie każdy gatunek nada się do tego dania – kluczowa jest zawartość skrobi. Najlepiej sprawdzają się ziemniaki mączyste, czyli te z grupy C lub BC, które po starciu uwalniają dużo skrobi, sprawiając, że babka będzie zwarta, a jednocześnie miękka w środku i chrupiąca na wierzchu. Jeśli użyjecie ziemniaków sałatkowych (np. z grupy A), to babka może wyjść zbyt wilgotna i gumowata.
Doskonałe odmiany do babki kartoflanej to Bryza, Gustaw, Jurek, Irga czy Tajfun. Jeśli nie jesteście pewni, jaką macie odmianę, prosty test polega na przekrojeniu ziemniaka – jeśli miąższ szybko ciemnieje, to znak, że jest bogaty w skrobię i będzie świetnie się kleił. Można też zetrzeć kawałek i sprawdzić, czy masa ziemniaczana wydaje się „klejąca” – im bardziej, tym lepiej dla babki!
Z czym podawać babkę ziemniaczaną, aby smakowała jeszcze lepiej?
Tradycyjnie babka ziemniaczana najlepiej smakuje z kwaśną śmietaną – jej lekka kwasowość równoważy ziemniaczaną ciężkość, a kremowa konsystencja świetnie komponuje się z chrupiącą skórką. Można też dodać skwarki z boczku lub wędzonej słoniny, które podkręcą smak i nadadzą daniu głębi.
Jeśli lubicie bardziej wyraziste dodatki, spróbujcie babki z chrzanem lub musztardą – ostry akcent sprawia, że całość nabiera charakteru. W niektórych domach babkę ziemniaczaną podaje się z kiszoną kapustą lub ogórkami kiszonymi, co dodaje świeżości i przełamuje tłustość potrawy.
Miłośnicy bardziej wyrazistych połączeń mogą sięgnąć po grzyby w śmietanie albo sos czosnkowy na bazie jogurtu. W wersji mięsnej świetnie sprawdza się pieczona karkówka lub kiełbasa, zwłaszcza gdy babka jest podawana na obiad. Jeśli chcecie zaskoczyć domowników, podajcie babkę z sosem borowikowym – połączenie ziemniaków i grzybów to klasyka, która nigdy nie zawodzi.
W bardziej nowoczesnej odsłonie możecie spróbować babki ziemniaczanej z sosem pomidorowym, ajwarem albo nawet hummusem – to ciekawe połączenie smaków, które może pozytywnie zaskoczyć. Jednak klasyka zawsze broni się sama, więc jeśli nie macie ochoty na eksperymenty, dobra śmietana i skwarki to duet idealny!
